در بیشتر مواقع قطعات کوچک در یک موتور خودرو نادیده گرفته می شود، اما این قطعات اغلب از مهمترین اجزا هستند تا همه چیز به درستی اجرا شود و در مسیر خود قرار گیرد. یکی از این قطعات واترپمپ است. واترپمپ چیست؟
در داخل موتور خودروی شما، سوخت دائما در حال سوختن است. مقدار زیادی گرمای حاصل از این احتراق مستقیماً از سیستم اگزوز خارج میشود، اما مقداری از آن به موتور میرسد و آن را گرم می‌کند. موتور زمانی بهترین عملکرد را دارد که مایع خنک کننده آن حدود 200 درجه فارنهایت (93 درجه سانتیگراد) باشد. در این دما محفظه احتراق به اندازه‌ای داغ است که سوخت را کاملاً تبخیر می‌کند و احتراق بهتری را فراهم می‌کند و انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد.
روغنی که برای روغن کاری موتور استفاده می شود ویسکوزیته کمتری دارد (یعنی رقیق تر است)، بنابراین قطعات موتور آزادانه تر حرکت می کنند و موتور قدرت کمتری را برای حرکت اجزای خود به اطراف هدر می دهد.
انواع سیستم خنک کننده
دو نوع سیستم خنک کننده در خودروها وجود دارد: خنک کننده مایع و خنک کننده با هوا.
خنک کننده مایع
سیستم خنک‌کننده خودروهای خنک‌شونده با مایع، ماده سیال را از طریق لوله‌ها و گذرگاه‌های موتور به گردش در می‌آورد. هنگامی که این مایع از موتور داغ عبور می کند، گرما را جذب کرده و موتور را خنک می کند. پس از خروج مایع از موتور، از یک مبدل حرارتی یا رادیاتور عبور می کند که گرما را از سیال به هوای دمیده از مبدل منتقل می کند.
خنک کننده هوا
برخی از موتور خودروهای قدیمی و تعداد بسیار کمی از خودروهای مدرن با هوا خنک می شوند. به جای گردش مایع در موتور، بلوک موتور با پره های آلومینیومی پوشانده شده است که گرما را از سیلندر دور می کند. یک فن قدرتمند هوا را روی این باله ها وارد می کند که با انتقال گرما به هوا، موتور را خنک می کند.
در ادامه این مقاله به مبحث کار واترپمپ های کامیون می پردازیم و کارایی و ویژگی های کلی این واترپمپ ها را تشریح خواهیم کرد. بنابراین برای آگاهی از کارکرد واتر پمپ کامیون تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
کار واتر پمپ چیست؟
شاید برای شما هم سوال باشد که وظیفه واترپمپ چیست؟ در اصل وجود یک واتر پمپ برای عملکرد موتور خودرو حیاتی است، زیرا تضمین می کند که مایع خنک کننده در داخل بلوک موتور، سرسیلندر، شیلنگ ها و رادیاتور حرکت می‌کند و دمای عملیاتی بهینه را حفظ می‌کند. معمولاً توسط یک تسمه از قرقره میل لنگ یا چرخ دنده هدایت میشود. واترپمپ‌های کامیون از تیغه‌های پروانه و نیروی گریز از مرکز برای حرکت مایع خنک‌کننده از طریق معابر و شیلنگ‌های مختلف که سیستم خنک‌کننده را تشکیل می‌دهند، استفاده می‌کند.
کار واترپمپ نیز به این شکل ادامه می‌یابد و هنگامی که مایع خنک‌کننده در اطراف موتور جریان یافت، توسط شیلنگ‌هایی به رادیاتور برده میشود، معمولاً در جلوی خودرو، جایی که مایع خنک‌کننده داغ با حرکت هوا بر روی پره‌های رادیاتور خنک میشود. سپس از رادیاتور خارج شده و دوباره به پمپ آب جریان می‌یابد، و این همان مرحله ای است که فرآیند از نو شروع می شود.
واترپمپ اساسی ترین نقش را در سیستم خنک کننده موتور ایفا می کند.
در مورد خنک نگه داشتن موتور، واترپمپ یک بخش موثر و جدایی ناپذیر از این روند است. واترپمپ کارکرد مداوم موتور را کنترل می کند و به موتور این اجازه را می دهد تا گرمای شدیدی که از احتراق داخلی تولید میشود را تحمل کند. هنگامی که موتور شما روشن است, واترپمپ سرد کننده یا ضدیخ را در سر تا سر سیلندر و بلوک موتور به گردش درمی‌آورد تا، موتور را خنک کند. پس از اینکه خنک کننده از موتور عبور می‌کند، دوباره به رادیاتور فرستاده می شود تا قبل از ورود دوباره به موتور خنک شود.
این سیکل در حین کار کردن موتور دائما تکرار می شود.
A : خنک کننده بالایی
مایع خنک کننده بین قطعه حرکت کرده و سیلندرهای بالایی راخنک می‌کند
B : خنک کننده بلوک
خنک کننده از طریق عبور از بلوک باعث خنک شدن بلوک می شود.
C : ترموستات ( تنظیم کننده درجه حرارت )
با توجه به درجه حرارت ماده سرمایشی،مایعی را به سمت موتور می‌فرستد
D : پمپ آب
بردن آب سرد به سمت موتور و بازگرداندن آب گرم به سمت رادیاتور برای خنک شدن
E : خنک کننده فن
کمک به خنک کردن مایع در حال حرکت اطراف رادیاتور
F : رادیاتور
خنک کردن مایع برای پخش شدن سراسر موتور بواسطه پمپ آب
نیروی محرکه واتر پمپ توسط یک تسمه ( در بعضی از اتومبیل ها از تسمه استفاده نمی‌شود) تامین می‌گردد.
این تسمه میل شفت واتر پمپ را می‌چرخاند و این حرکت دورانی به آب پخش کن منتقل می‌گردد. برخورد پره‌های فولی با آب داخل مخزن واتر پمپ سبب انتقال آب به موتور می‌گردد. قطعات اصلی تشکیل دهنده واترپمپ کامیون عبارتند از : پوسته ، فنج ، میل شفت ، آب پخش کن.
عمر مفید واتر پمپ در کامیون به طور متوسط 2 سال می‌باشد.
خرابی واترپمپ چگونه اتفاق می افتد؟
بسیاری از رانندگان کامیون می دانند که اگر واتر پمپ خراب شود چه میشود. در این بخش شما را با علائم خرابی واتر پمپ آشنا خواهیم کرد. صدای خراش یا غرش نشان دهنده فرسودگی یاتاقان های واترپمپ است. اگرچه ممکن است بتوان بلبرینگ ها را تعویض کرد، اما این احتمال وجود دارد که مهر و موم ها نیز در طول زمان و یا بر اساس یک سری شرایط خاص فرسوده شوند. البته در چنین مواردی برای آرامش خاطر بیشتر، واتر پمپ به صورت کامل تعویض می شود.
نشت مایع خنک کننده از واترپمپ هم می تواند نشانه ای از خرابی مهر و موم شفت یا واشر بین واتر پمپ و موتور باشد. اگر مهر و موم شفت باشد، کل واتر پمپ باید تعویض شود، اما اگر واشر باشد، می توان واتر پمپ را جدا کرد، یک واشر جدید نصب کرد و در انتها واتر پمپ اصلی را جایگزین کرد.
برخی از واترپمپ های مدرن دارای پروانه های پلاستیکی (پره های فن) هستند که گاهی اوقات می شکند. این اتفاق منجر به ارتعاشاتی می شود که به نوبه خود باعث از کار افتادن واتر پمپ می شود. همچنین ممکن است پروانه روی شفت شل شود، بنابراین اگرچه پروانه سالم به نظر می رسد، اما واترپمپ کار مفیدی را انجام نمی دهد.
چگونه می توان عمر واتر پمپ را افزایش داد؟
به خاطر داشته باشید که واترپمپ اغلب توسط تسمه تایم هدایت می شود. در این صورت تسمه باید همزمان با واتر پمپ تعویض شود. در واقع، برخی از سازندگان توصیه می کنند که هر زمان که تسمه تعویض می شود، واترپمپ را هم تعویض کنید.
نگهداری از واتر پمپ سالم آسان است: شما فقط باید مطمئن شوید که مایع خنک کننده موتور در شرایط خوبی قرار دارد و دارای مشخصات و مقدار استانداردی از ضد یخ است. ضدیخ به عنوان یک عامل اساسی یخ زدن آب را در دماهای سرد متوقف می کند و به عنوان یک بازدارنده زنگ زدگی عمل می کند و از شکستن ذرات کوچک در داخل موتور و فرسودگی قطعات واتر پمپ جلوگیری می کند.
برای خرید واتر پمپ چه عواملی را باید در نظر بگیریم؟
سازگاری با مدل و برند کامیون
شما باید به این موضوع توجه داشته باشید که واتر پمپی را انتخاب کنید که با برند و مدل خاص خودرو سازگار باشد. در ادامه نیز همچنین باید به موتور کامیون نگاه کنید، زیرا واتر پمپ مورد نیاز شما را نیز مشخص می کند.
کیفیت پمپ آب
واتر پمپ کامیون، یک عنصر اساسی برای عملکرد صحیح کامیون است، زیرا وظیفه خنک کردن موتور خودرو را بر عهده دارد. بنابراین، هنگام تعویض آن، بسیار مهم است که واتر پمپی را انتخاب کنید که با مواد با کیفیت و با تضمینی که دوام آن را در طول زمان پشتیبانی می کند، تولید شده باشد.
تولید کننده قابل اعتماد
معمولاً در انتخاب واتر پمپ کامیون به این موضوع توجه زیادی نمی کنیم، اما انتخاب یک سازنده معتبر می تواند تفاوت زیادی را در کیفیت و کارایی محصول ایجاد کند. در اصل می توان گفت که کار با یک تامین کننده ای که سابقه تولید محصول طولانی تری دارد و می تواند تضمین کند که کار آنها بر اساس استانداردهای کیفیت محصول انجام می شود بهتر و راحت تر است.
اشتباهات رایج هنگام انتخاب واترپمپ
بسیاری از افراد با عجله تصمیم خود را می گیرند و واترپمپ اشتباهی را برای کامیون خود انتخاب می کنند. هنگام انتخاب واترپمپ باید مراقب باشید و از انجام این اشتباهات رایج خودداری کنید:
عملکرد پمپ آب
واترپمپ های کامیون دارای دو عامل تعیین کننده مهم هستند: نرخ سر و دبی. این دو پارامتر معمولاً روی موتور به صورت “حداکثر هد 10 متر، حداکثر جریان 1800 LPH” چاپ می شوند. این بدان معنی است که دستگاه می تواند 1800 لیتر در ساعت پمپ کند یا حداکثر هد 10 متر را به دست آورد.
به برند محصول توجه کنید
اغلب ما محصولاتی را می خریم که دارای گواهینامه یا ضمانت نامه نیستند. آنچه در نتیجه اتفاق می‌افتد این است که ما به محصولی غیرقابل اعتماد می‌رسیم که دوام زیادی ندارد. قبل از خرید واتر پمپ و فن خنک کننده برای کامیون‌ها باید کمی تحقیق کنید زیرا شما به محصولی نیاز دارید که شما را ناامید نکند. بنابراین اگر از یک برند معتبر خرید کنید، احتمال دوام بیشتر محصول آنها زیاد است و در صورت بروز مشکل، احتمالاً گارانتی دریافت خواهید کرد.
تمام هزینه ها را در نظر بگیرید
هنگام خرید واتر پمپ، باید تمام هزینه های مربوط به خرید آن را در نظر بگیرید. شما باید حتما هزینه های دیگر مانند هزینه تعمیر و نگهداری، تعمیر و جایگزینی در آینده را هم بسنجید. علاوه بر این، باید بررسی کنید که آیا این واترپمپ روی باتری فعلی خودرو کار می‌کند یا اینکه باید آن را نیز تغییر دهید. این یک مشکل بزرگی است که در بیشتر موارد نادیده گرفته می شود و در واقعیت به معنای هزینه اضافی برای مشتری است.
علائم خرابی واترپمپ
شما به واتر پمپ، فن خنک کننده و رادیاتوری نیاز دارید که با حداکثر قدرت و بهترین عملکرد برای شما کارایی داشته باشند. تمام اجزای ذکر شده طول عمر موتور را افزایش می دهند، به این معنی که هیچ یک از آنها نباید دچار مشکل شود، در غیر این صورت سلامت کلی کامیون تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
در این قسمت باید گفت که اگر در مورد علائم خرابی واترپمپ اطلاعات کافی داشته باشید، به شما کمک زیادی خواهد کرد. به این صورت که اگر مشکلی روی داد، می توانید قبل از آسیب بیشتر متوجه شده و اقدامات لازم را انجام دهید. برخی از علائم خرابی واترپمپ به طور خلاصه، شامل موارد زیر است:
- نشت مایع خنک کننده در زیر رادیاتور معمولاً نشان دهنده خرابی واشر در داخل واتر پمپ است که منجر به جریان ناسازگار مایع خنک کننده به موتور می شود.
- واترپمپ را از نظر زنگ زدگی یا خوردگی بررسی کنید.
- قرقره واتر پمپ شل است و صدای ناله غیر قابل تحملی ایجاد می کند.
- موتور حتی زمانی که رادیاتور پر از مایع خنک کننده است بیش از حد گرم می شود.
- دود سفید از رادیاتور خارج می شود.
5 علائم رایج واتر پمپ ( پمپ آب ) معیوب
- نشت خنک کننده در مرکز جلو خودرو شما
پمپ آب شامل چندین واشر و فیبر وفنر است . بعد از گذر زمان ممکن است این واشرها و فیبر وفنر ها به طور کامل خشک شوند و یا به طور کامل شکسته شوند. وقتی این اتفاق می افتد، خنک کننده از پمپ آب نشت می کند و به زمین می ریزد،که معمولا در جلوی ماشین و در مرکز محل موتور خنک کننده (که به نظر می رسد سبز یا گاهی اوقات قرمز رنگ) در مرکز ماشین یا کامیون شما وجود دارد، با مکانیک حرفه ای برای بررسی این مشکل تماس بگیرید. اغلب این موارد نشتی از پمپ آب است که می تواند قبل از اینکه بدتر شود تعمیر شود.
- زنگ زدگی، خوردگی پمپ آب
نشت تدریجی در طول زمان باعث ایجاد مواد معدنی مختلف در اطراف پمپ آب می شود. چک کردن زیر هود الزامی است و همچنین پمپ آب ممکن است زنگ زده باشد و در سطح پمپ,مخلوطی از آلودگی با خنک کننده باشد علاوه بر این علائم همچنین ممکن است سوراخ های کوچک از خوردگی در فلز باشد که این علائم باید بلافاصله بررسی شود.
- پمپ آب شل می شود و صدای وز وز می دهد
گاهی اوقات ممکن است یک صدای بلند بالا را که از جلوی موتور می آید بشنوید. این به طور معمول توسط یک کمربند شل ایجاد می شود که صدای وز وز یا نابهنجاری را به وجود می آورد. کمربند شل معمولا توسط یک تسمه ای که پاره شده است ایجاد می شود یا اینکه یاتاقان هایی که مونتاژ پمپ آب را انجام می دهند از بین رفته اند. هنگامی که یاتاقان در داخل پمپ آب از بین می رود ، به این معنی است که این قسمت نمی تواند تعمیر شود و باید به طور کامل جایگزین شود.اگر متوجه شوید صدای وز وزی که از جلوی موتور شما به گوش می رسد در هنگام افزایش سرعت افزایش می یابد، به محض اینکه بتوانید وسیله نقلیه خود را بررسی کنید.
- موتور بیش از حد گرم شده است
هنگامی که پمپ آب به طور کامل از کار می افتد، قادر به انتقال خنک کننده از طریق بلوک موتور نخواهد بود. این نتیجه در شرایط گرمای بیش از حد است و اگر به سرعت تعمیر نشده یا جایگزین نگردد، می تواند سبب آسیب بیشتر موتور شود مثل سر سیلندرهای ترک خورده ، واشر های سر و یا پیستون های سوخته گردد. اگر متوجه شوید دما سنج موتور به طور مکرر داغ می شود برای بررسی این مشکل باید با مکانیک تماس بگیرید و در صورت لزوم پمپ آب دیگری را جایگزین آن کنید.
- بخار از رادیاتور شما می آید.
اگر متوجه شوید بخار از جلوی موتور خودرو به هنگام رانندگی یا زمان توقف خودرو ایجاد میشود این یک نشانه فوری می باشد که موتور بیش از حد داغ شده است. همانطور که در بالا توضیح داده شد، زمانی که پمپ آب به درستی کار کند موتور دمای پایدار را حفظ می کند. اگر بخار را از جلوی موتور خودروی خود مشاهده کردید، باید به محدوده ایمن برسید و در اسرع وقت با مکانیک تماس بگیرید. هرگز یک موتور نباید بیش از حد حرارتی باشد.
هر گاه شما هر یک از این علائم هشدار را مشاهده کنید، با مکانیک تماس بگیرید تا آنها بتوانند پمپ آب را تعمیر یا جایگزین کنند.
افزایش عمر کاری واتر پمپ
زمان تعویض واترپمپ
باید توجه کنید که وجود نشتی یا نقص در واترپمپ باعث بروز آسیب های جدی به موتور می شود تعویض به موقع واتر پمپ برای نگهداری صحیح خودرو واجب است. وجود آثار ضد یخ یا آب در زیر ماشین از نشانه های خرابی آن و زمان تعویض می باشد.
برای تشخیص نشتی می توان خودرو را در محلی تمیز پارک کنید و یک مقوا در زیر جلوبندی خودرو قرار دهید و پس از چند ساعت مقوا را چک کنید و اگر خیس بود میفهمید که نشتی دارد. حالا می دانیم که یا واتر پمپ و یا واشر ها دارای نشتی هستند. اما وجود لک کوچک در زیر خودرو جای نگرانی ندارد زیرا به علت میعان کولر خودرو است. برای همین است که توصیه می کنیم این کار را در شب انجام دهید.
با چک کردن پولی واترپمپ به این صورت که پولی را در جلو و عقب کنید و اگر حس کردید که شل است آن را تعویض کنید. همچنین می توانید در هنگام روشن بودن پیشرانه و گوش کردن به صدای موتور و در صورت شنیدن صدای ساییدگی، به خراب بودن واتر پمپ پی ببرید. حتما اطراف واتر پمپ و واشر ها را خوب نگاه کنید و اگر قطرات آب دیدید به وجود نشتی پی ببرید. همچنین چراغ هشدار مایع خنک کننده را حتما چک کنید. که می تواند دلیلی بر نشت مخزن مایع خنک کننده باشد. همچنین توجه کنید که اگر کولر خودرو به خوبی کار نکند احتمال خراب بودن واترپمپ وجود دارد.
نکته مهم در نگهداری از موتور :
اگر دیدید که سطح آب رادیاتور پایین است، و خودرو را به تازگی خاموش کرده اید به مدت یک ساعت صبر کنید و سپس آب را به رادیاتور اضافه کنید زیرا ریختن آب سرد در رادیاتور داغ می تواند منجر به ترک خوردن دیواره سیلندر شود. برای این می گوییم حداقل یک ساعت صبر کنید زیرا پس از یک ساعت به جز سرد شدن موتور، هیچ فشاری هم در زیر درب رادیاتور وجود نخواهد داشت.
همچنین رادیاتور را تنها با ضدیخ پر نکنید زیرا منجر به داغ شدن بیش از حد موتور می شود.
راهنمای خرید واتر پمپ کامیون از شرکت اصفهان تخشا
اگر هر یک از این علائم خرابی واترپمپ رخ داد، باید به دنبال جایگزینی برای واتر پمپ کامیون خود باشید. شرکت اصفهان تخشا بیش از ربع قرن است که در زمینه ی تولید واترپمپ های ماشین سنگین پیشرو بوده است.
شما می‌توانید برای مشاهده تمامی قطعات تولیدی این شرکت به وبسایت این مجموعه مراجعه کرده و بعد از انتخاب محصول مورد نظر، از کارشناسان مجموعه مشاوره خرید دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۰۳۱۳۳۲۰۴۷۴۵ تماس گرفته و از مزایای محصولات این شرکت بیشتر آگاه شوید.