آلترناتور بخشی از یک دیزل ژنراتور ، ژنراتور گازی و موتور جوش است که مثل یک اینورتر عمل می‌کند. آلترناتور انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند تا، بتوان از آن جریان برق گرفت. برای داشتن عملکرد صحیح اجزای الکتریکی خودروها نیاز است تا قطعه مهمی به نام آلترناتور در سیستم خودرو وجود داشته باشد.
عبارت آلترناتور که به معنای متناوب ساز است، نقش این تجهیز در فعالیت بخش‌های الکتریکی ماشین و باتری خودرو را نشان می‌دهد. در این مقاله سعی داریم به زبان ساده با عملکرد کلی و اجزای سازنده آلترناتور که به نام دینام نیز شناخته می‌شود، آشنا شویم.
تعریف دقیق آلترناتور چیست؟
آلترناتور (Alternator) یا دینام یک قطعه الکترو مکانیکی است که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. به بیان دیگر آلترناتور قابلیت تولید برق مورد نیاز خودرو را دارد. یک آلترناتور با استفاده از ایجاد میدان الکترومغناطیسی، جریان الکتریسیته را تولید می‌کند. این وسیله یکی از اجزای اصلی سیستم شارژ در خودرو است. برای شناخت دقیق دینام دیزلی و آلترناتور مقاله تفاوت دینام و آلترناتور را مطالعه کنید.
تمام خودروهای دارای موتور احتراق داخلی به جز بعضی از خودروها که به صورت هیبریدی کار می‌کنند دارای یک آلترناتور هستند. هنگام کار موتور، آلترناتور باتری را شارژ می‌کند و انرژی الکتریکی اضافی را برای سیستم‌های برقی خودرو تامین می‌کند.
جریان تولید شده توسط دینام در تمام بخش‌های مختلف خودرو مانند چراغ‌های داخلی و خارجی و پنل ابزار مورد استفاده قرار می‌گیرد. یک آلترناتور نام خود را از اصطلاح جریان متناوب (Alternating current) می‌گیرد. آلترناتور یا دینام پیچ شده به موتور، توسط یک کمربند محرک هدایت می‌شود.
دینام‌ها معمولا بدون نیاز به تعمیر و نگهداری هستند. در برخی از اتومبیل‌ها، بدون هیچگونه تعمیراتی می‌توانند تا 10 الی 15 سال دوام داشته باشند. اگر یک آلترناتور خراب شود ممکن است خودرو برای مدت زمان کوتاهی با برق باتری کار کند. اما پس از مدتی، به محض اینکه شارژ باتری کم شود موتور متوقف خواهد شد.
با این که آلترناتور به ندرت خراب می‌شود؛ اما در صورت بروز مشکل هزینه تعویض آن گران است. البته روش‌های دیگری چون تعویض سیم پیچ یا قطعات داخلی نیز برای رفع مشکل در آن وجود دارد.
وظایف آلترناتور چیست ؟
1- شارژ کردن مجدد باتری
اصلی ترین ماموریت و وظیفه یک “آلترناتور” تولید برق برای شارژ مجدد باتری ماشین است. یک باطری ماشین به تنهایی، دارای قدرت و ظرفیت لازم برای استارت زدن و به حرکت درآوردن یک ماشین برای مدت طولانی نیست.
بدون یک آلترناتور، شارژ یک باتری نو، بسته به نوع زمین و همچنین این که آیا شما از سایر کارهای تخلیه برق مانند چراغ‌های جلو یا رادیو استفاده می‌کنید یا خیر، حداکثر بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دوام می‌آورد.آلترناتور، در هنگام استفاده از خودرو، باتری را مجدداً شارژ می‌کند.
2- تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی
بنزین از مخزن گاز به پیستون‌ها در شفت میل لنگ گرفته می‌شود، جایی که احتراق اتفاق می‌افتد. شفت میل لنگ مواد منفجره را از احتراق به یک کمربند مارپیچ منتقل می‌کند که، به آلترناتیو متصل است.
همانطور که چرخ دنده متناوب چرخش می‌کند، با تولید یک آهنربا و کویل سیم مسی ساخته می‌شود که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. داشتن یک چرخ دنده مکانیکی، تنش کمربندهای متناوب شما باعث می‌شود که آلترناتور در یک سطح کارایی بالا نگه داشته شود.
3- تامین برق مورد نیاز اجزای الکتریکی ماشین
تقریباً تمام بخش‌های سیستم الکتریکی، توسط آلترناتور تغذیه می‌شوند، اگرچه ممکن است گاهی مقدار کمی الکتریسیته به طور مستقیم از باتری گرفته شود. اجزای الکتریکی ماشین شما شامل فن‌های خنک کننده موتور، اجزای سیستم تزریق سوخت، سیلندر احتراق، رادیو، فرمان EPS، پاور ویندوز، چراغ‌های جلو و برف پاک کن‌ها است.
اگر مشکوک هستید که آلترناتور شما به درستی کار نمی‌کند، استفاده از کمترین مقدار ممکن برق تا زمانی که آلترناتور شما تعمیر شود، به شما کمک می‌کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کار کرد برق خودرو، مقاله سیستم برق خودرو چگونه کار می‌کند؟ را بخوانید.
اجزای آلترناتور
1- پولی (Pully)
نیروی گردشی آلترناتور توسط موتور تأمین می‌شود. برای انتقال این نیروی دورانی از تسمه تجهیزات جانبی و پولی استفاده می‌شود. متناسب با نوع تسمه معمولاً دو نوع پولی برای آلترناتورها استفاده می‌شود. پولی‌های شیاردار برای تسمه از نوع شیاردار و پولی‌های ساده برای تسمه از نوع ذوزنقه‌ای استفاده می‌شود. نظر به راندمان بالاتر در تسمه و پولی شیاردار عموماً خودروهای روز از این نوع استفاده می‌کنند.
۲- درپوش‌ها در عملکرد دینام
درپوش‌ها شامل درپوش جلو، درپوش عقب و درپوش پلاستیکی بوده و وظیفه نگهداری اجزا آلترناتور بر عهده این درپوش‌ها است. روی درپوش جلو و عقب جای برای قرارگرفتن بلبرینگ‌ها در نظر گرفته می‌شود. از طریق دسته‌هایی که روی درپوش‌ها قرار داده می‌شود. آلترناتور به موتور متصل می‌شود.
۳- روتور
قسمت متحرک داخل دینام است. در بازار به نام آرمیچر نیز شناخته می‌شود. وظیفه روتور تولید میدان مغناطیسی (آهنربایی) است. جریان برق توسط زغال‌ها به کلکتورها می‌رسد. ابتدا و انتهای سیم‌پیچ روی کلکتورها است بنابراین برق به سیم‌پیچ‌ها رسیده آنها، آهنربا می‌شوند.
چنگک‌هایی که در سمت N سیم‌پیچ قرار دارند همه N و چنگک‌هایی که در سمت S سیم‌پیچ قرار دارند همه تبدیل به قطب S می‌شوند.
۴- استاتور
جریان برق در استاتور تولید می‌شود. نظر به اینکه دینام‌ها سه‌فاز هستند، حداقل سه دسته سیم مجزا در قسمت سیم‌پیچ وجود دارد به‌ازای هر فاز یک (حداقل) یک دسته سیم یعنی حداقل ۶ سر سیم در هر استاتور وجود دارد بنابراین این یکی از نکات مهم در هر استاتور نحوه اتصال این سرسیم‌ها به هم است که به آن سربندی می‌گویند.
۵- رگولاتور (آفتامات) در عملکرد دینام
باتوجه‌به اینکه آلترناتور با کمک تسمه به موتور متصل است بنابراین دور آن متناسب با دور موتور تغییر می‌کند، در دورهای بالا باعث افزایش ولتاژ تولیدی برق خواهد شد. وظیفه رگولاتور تنظیم حداکثر ولتاژ تولیدی در دینام است. رگولاتور در بازار ایران به نام آفتامات نیز شناخته می‌شود.
آفتامات‌های قدیمی معمولاً شامل چند مقاومت، خازن، دیود و ترانزیستور بودند اما در رگولاتورهای آلترناتورهای امروزی عموماً فرایند کنترل توسط یک IC انجام می‌شود. به همین دلیل ابعاد رگولاتورهای امروزی بسیار کوچک‌تر از انواع قدیمی‌تر می‌باشند.
۶- صفحه دیود
یکی دیگر از اجزا مهم در دینام صفحه دیود یا صفحه یکسوکننده (رکتیفایر) است. معمولاً روی صفحه دیود بین ۶ الی ۲۱ دیود قرار گرفته است. وظیفه صفحه دیود تبدیل برق سه‌فاز متناوب به برق مستقیم است.برای بررسی بیشتر تفاوت ژنراتور با دینام تنها کافی است مقاله تفاوت دینام با ژنراتور را مطالعه کنید.
خرید و قطعات انواع کامیون از شرکت اصفهان تخشا
شرکت اصفهان تخشا یکی از تولیدکنندگان برتر در زمینه ساخت قطعات یدکی ماشین سنگین است. شما می‌توانید واترپمپ‌های کامیون، درب دینام و محصولات دیگر این شرکت را، با بهترین کیفیت ساخت و متریال خریداری کرده و مورد استفاده قرار دهید.
شما می‌توانید برای خرید قطعات انواع کامیون از شرکت اصفهان تخشا به وبسایت این شرکت مراجعه کنید و در میان انواع قطعات تولیدی این شرکت؛ محصول مورد نیاز خود را خریداری کنید. برای دریافت مشاوره رایگان برای خرید قطعات ماشین سنگین اصفهان تخشا از طریق شماره ۰۳۱۳۳۲۰۴۷۴۵ با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید.